Savaş bir ülkenin baş sorunu,ölüm kalım yeri,var olma ya da yok olma yoludur;muhasebesiz olmaz.
Bu nedenle beş noktayı hesaba katıp,ona göre durum değerlendirmesi yapmak gerekir:

1."Yol"
2."Gök"
3."Yer"
4."Komutan"
5."Kural"

"Yol" denen şey,halkı yöneticisi ile aynı düşünceyi paylaştırır.

Ancak bu takdirde birlikte olabilirler,birlikte yaşayabilirler ve halk kendini feda etmekten korkmaz.

"Gök" denen şey,
karanlık-aydınlık,
soğuk-sıcak,
Zaman-mevsimdir.

"Yer"denen şey,
Uzaklık-yakınlık
Tehlikelilik-güvenlik,
Genişlik-darlık,
Kurtuluşsuzluk-kurtuluşluluktur.

"Komutan"denen şey,
Erdemlilik,güvenirlilik,
İnsancılık,cesaret,ciddiyettir.

"Kural"denen şey,
Askeri birliklerin örgütlenme biçimi,subayların rütbelendirilmesi,ikmal yolları ve askeri harcamalardır.

Kısacası,bir komutanın liderin bu beş noktayı bilmesi lazımdır..
BUNLARI BİLEN KAZANIR,BİLMEYEN KAZANMAZ.

Karar vericililerin şunları sorması karşılaştırma yapması gerekir.

Yöneticilerden hangisi doğru yoldadır?
Komutanlardan hangisi yetenek sahibidir?
Gök ve yerden kim avantaj sağlıyor?
Kuralları ve emirleri kim uyguluyor?
Kimin askerleri daha güçlü?
Kimin subay ve erleri daha talimli?
Kimde cezalandırma ve ödüllendirme belli?

YANİ
Önce artılar dikkate alınarak planlama yapılır,daha sonra durum değerlendirilerek bunun dışında hateket edilebilir.Durumu değerlendirmek demek,fırsatları kullanarak harekete geçmek demektir.

SAVAŞ kandırmacalı bir iştir.Bu nedenle vurabilecekken vuramayacakmıs gibi göstermek,saldıracakken saldıramayacakmış gibi göstermek,yaklaşırken uzaklaşıyormuş gibi göstermek gerekir.

Yemle ve Kandır,
Kargaşa çıkart ve ele geçir,
Dirençliyse ona göre hazırlan,
güçlüyse ondan sakın,
sinirliyse onu kızdır,
tevazu göster ki gerçek sanıp mağrurlaşsın,
dinleniyorsa rahatsız et,
aralarında birlik varsa ayır,
ona hazırlanma fırsatı vermeden saldır,
beklemediği anda ortaya çık.

Bunlar savaş uzmanlarının sırlarıdır,
önceden  kestirilemez.
Savaş öncesinde hesaplanan, hesaplamaları fazla çıkan kazanır hesabı eksik çıkan kaybeder.

Hiç hesapsız iş olur mu?

Işte bunlara bakarak zaferi ve yenilgiyi önceden görebilirsiniz.

Savaşabileceğini ya da savaşamayacağını bilen kazanır.
Sayısal farkı değerlendiren kazanır.
Astı üstü tek yürek olan kazanır.
Hazırlıklı olup hazırlıksız olanı bekleyen kazanır.
Yetenekli komutanına hükümdarı karışmayan kazanır.

Bu beş nokta kimin kazanacağını öğrenme yoludur.

Bu nedenle"karşısındakini ve kendini bilen hiçbir savaşta yenilgiye düşmez;

Karşısındakini bilmeyen,sadece kendini bilen bir kazanır,bir kaybeder;

Karşısındakini de,kendini de bilmeyen her savasta mutlaka tehlikeye düşer. 

Karşısındakileri ve kendini bilenlere SELAM olsun.