Kardeş kıskançlığı birçok ailede sıkça karşılaştığımız bir durumdur. Hatta kendi geçmiş yaşantımıza baktığımızda bizlerde kardeşlerimize karşı kıskançlık duygusu beslemiş,küçük yaşlarda kendimize ilk rakibimizi seçmiş olabiliriz.Kıskançlık duygusu insan doğasının bir parçasıdır ve herkes zaman zaman bu duyguyu yaşar. Önemli olan, bu duygunun insanların yaşamlarını ve ilişkilerini nasıl etkilediğini anlamak ve sağlıklı bir şekilde yönetmek için çaba sarf etmektir.
Kardeş kıskançlığına neden olabilecek birçok faktör vardır.
Daha önce tüm ebeveyn ilgisini alan çocuk, yeni kardeşin doğumuyla anne ve babasının ilgisini paylaşmak zorunda kalır. Çocuklar için rutinler inanılmaz önemlidir fakat kardeşin gelmesiyle birlikte evdeki rutinler ve dinamikler çok büyük değişime uğrar. Rutinleri bozulan çocuk güvensiz hissedebilir. Çocuklar, yeni kardeşin ailede daha çok ilgi göreceğinden korkabilirler.
Özellikte bizim toplumumuzda konu komşu ve akrabaların yaptığı ‘’ Pabucun dama atıldı.’’ tarzı söylemler fazlasıyla kaygılı olan çocuğu daha da olumsuz bir ruh haline sokabilir. Çocuklar arasında doğal bir rekabet duygusu vardır çevre ve anne babanın tutumukıskançlığı tetikleyebilir.
Çocuklara kardeşin doğumuyla beraber ‘’Sen abla oldun artık ağlama.’’ , ‘’ Sen koskoca abi oldun artık yaramazlık yok.’’ gibi söylemlerle çocuğa kaldırabileceğinden fazla sorumluluk yüklemek çocukta yoğun kaygı ve stres yaratır.
Kardeş kıskançlığının birçok belirtisi bulunmaktadır ve bu belirtiler çocuğun içsel sıkıntılarını ifade edebilir.
Başlıca belirti, çocuğun anne ve babasından uzaklaşması, iletişim kurmamaya başlaması ve onları yeterince dinlememesidir. Bu temel belirtilerin yanı sıra, şu belirtiler de kardeş kıskançlığına işaret edebilir:
Kardeşlerine karşı şiddet eğilimi gösterme, fiziksel olarak zarar verme veya onlara saldırma.
Birden ortaya çıkan altını ıslatma veya parmak emme gibi fiziksel tepkiler.
Karmaşık duyguları bir arada yaşama, yani çocuğun aynı anda hem öfke ve kin duyması hem de kardeşini sevgiyle koruma isteği.
Ailenin ilgi ve sevgi odağıyken, kıskançlık durumunda ikinci plana itilme hissi. Bu, çocuğun kendini sevilmediğini düşünmesine neden olabilir.
Kabus gördüklerini veya sürekli çişinin geldiğini bahane etmek, altını ıslatma veya parmak emme gibi davranışlarla ilgiyi çekmeye çalışma.
Aşırı sinirli ve huzursuz bir görünüm, çevresine öfkeli davranışlar, kendine ve diğer insanlara karşı saldırganlık.
Okula gitmeyi reddetme ve fiziksel belirtilerle (baş ağrısı, mide bulantısı) okulu engellemeye çalışma.
Anne hamileyken, kardeş kıskançlığına yönelik kaygıların başlaması, annenin yorgunluğu veya hazırlıklarıyla ilgilenmesi nedeniyle çocuğun huysuzlanması.
Kıskançlık duygularını bastıran çocuklar, kardeşlerine aşırı sevgi gösterme veya onları koruma isteği gösterebilir.
Anne ve babasına sık sık sevilip sevilmediklerini sorma ve sevgi konusundaki belirsizlik hissiyatı.
Kardeş kıskançlığına dikkat etmek ve çocuğun duygusal ihtiyaçlarına yanıt vermek önemlidir. Ebeveynler, çocuklarını bu karmaşık duygularla başa çıkmalarına yardımcı olmalı ve iletişim kurarak destek olmalıdır.
Kardeş Kıskançlığıyla Başa Çıkmak İçin İpuçları
Etkili İletişim Kurmak: Çocuğunuzla kardeş kıskançlığı hakkında açık ve dürüst bir iletişim kurun. Onların duygularını anladığınızı ve dinlediğinizi hissettirin.
Bireysel Zaman Ayırmak: Yeni bebekle meşgulken, diğer çocuğunuza da bireysel zaman ayırın. Özel aktiviteler düzenleyerek ve ilgi göstererek bu bağları güçlendirebilirsiniz.
Takdir etmek: Çocuğunuzun olumlu davranışlarını ve katkılarını sık sık takdir edin. Bu, özsaygılarını artırabilir.
Sabır göstermek ve Empati kurmak: Çocuğunuzun duygusal iniş çıkışlarına sabırla yaklaşın. Empati göstererek onların duygularını anlamaya çalışın.
Örnek olmak: Kendi ilişkinizde ve davranışlarınızda kardeş sevgisini göstererek çocuğunuza örnek olun.
Kardeşlik Eğitimi: Çocuklar arasındaki olumlu ilişkileri teşvik edin. Paylaşmayı, işbirliğini ve anlayışı öğretmek önemlidir.
Uzman Yardımı: Kardeş kıskançlığı ciddi bir sorun haline geldiğinde bir uzmandan yardım almayı düşünün.
Kardeş kıskançlığı normal bir durumdur ve birçok aile bu durumla başa çıkmak zorunda kalır. Önemli olan, çocuğunuzun duygularını anlayışla karşılamak ve sağlıklı bir şekilde yönlendirmektir.
