2011 yılında Tüpraş ve Yapı Kredi Yayınları iş birliğiyle başlatılan Anadolu Uygarlıkları Serisi’nin on birinci kitabı İonialılar: Ege Kıyılarının Bilge Sakinleri yayımlandı. 

Toplam on iki kitaptan oluşan kolektif bir yayın projesi olan Anadolu Uygarlıkları Serisi araştırmacılara ve okurlara Anadolu uygarlık tarihine dair kapsamlı bir külliyat sunuyor. Serinin bütün kitapları Türkçe ve İngilizce olmak üzere iki dilde hazırlanıyor.   

İonialılar: Ege Kıyılarının Bilge Sakinleri, İonların Batı Anadolu'da yarattığı özgün kültüre ve bıraktığı izlere yoğunlaşıyor. 

Kitap, İonia bölgesinin tarih öncesi çağlarını da kapsayan derin bir tarihe ışık tutuyor. Günümüzden yaklaşık 2600 yıl öncesine denk gelen İonia altın çağı; kültür ve sanat hayatı, inanç sistemi ve kutsal alanları, diplomasi ve komşularıyla ilişkiler gibi ana başlıklar altında önemli bilgiler paylaşıyor. Ayrıca, her biri alanının uzmanı, yerli ve yabancı akademisyenler tarafından güncel veriler ışığında kaleme alınan 28 akademik makale ilgili dönemin bilinmeyen yönlerini gözler önüne seriyor.

İonialılar Kimdir? 

İonialılar, MÖ 1. binyılda Anadolu'nun Ege kıyılarında yaşayan en büyük insan grubuydu. Tarihçi Herodotos'a göre, Ege Denizi’ndeki Samos ve Khios adaları da dahil olmak üzere İzmir’in kuzeyindeki Phokaia'dan (Foça/İzmir) güneydeki Miletos'a (Milet/Aydın) kadar Batı Anadolu kıyısı boyunca toplam 12 şehir kurdular. Eski bilimsel çalışmalarda İonların genellikle "Doğu Yunanlar" olarak adlandırılmasına rağmen, Kıta Yunanistan kültürünün ve Batı uygarlığının bir çok yönünü İonia'da meydana gelen tarihi olaylar ve süreçler şekillendirmiştir. 

Antikçağ’ın yetiştirdiği çok sayıda tanınmış şahsiyet İonia bölgesinde doğmuş ve yaşamıştır.  Miletoslu Thales ve Anaksimandros, Ephesoslu Herakleitos, Klazomenailı Anaksagoras ve Kolophonlu Ksenophanes, modern Batı felsefesi ve biliminin temeli olarak görülen İonia felsefe okulunun öncüleridir. Yine Batı edebiyatının temel taşı sayılan İlyada ve Odysseia’nın ozanı Homeros da İonia’da doğmuş ve yaşamıştır.

Batı Anadolu kıyısındaki bu küçük bölgenin Batı medeniyeti üzerindeki kültürel ve ekonomik etkisi büyük olmuştur. Devasa tapınaklara sahip İonia kentlerinin anıtsal mimaride elde ettiği şaşırtıcı sonuçlar, Anadolu’nun sınırlarını aşarak Güney İtalya’ya ve Güney Fransa’ya kadar ulaşır. Yine Batı Anadolu’nun yerel uygarlıklarından Lidyalıların icat ettiği madeni paranın kullanım alışkanlığı ve kimlik kazanmasının da baş aktörleri İonialılardır.

Tüpraş ve Yapı Kredi Yayınları iş birliğiyle hazırlanan Anadolu Uygarlıkları Serisi’nin on ikinci kitabı ise 2023 yılında yayımlanacak.

 

Seride bugüne kadar yayımlanan kitapların listesi:

 

  1. Urartu – Doğu’da Değişim / Transformation in the East
  2. Frigler: Midas’ın Ülkesinde, Anıtların Gölgesinde / Phrygians: In the Land of Midas, In the Shadow of Monuments
  3. Hititler – Bir Anadolu İmparatorluğu / Hittites-An Anatolian Empire 
  4. Pergamon – Anadolu’da Hellenistik Bir Başkent / A Hellenistic Capital in Anatolia
  5. Lukka’dan Likya’ya – Sarpedon ve Aziz Nikolaos’un Ülkesi / From Lukka to Lycia The Land of Sarpedon and St. Nicholas
  6. Persler – Anadolu’da Kudret ve Görkem / The Persians – Power and Glory in Anatolia
  7. Assurlular Dicle’den Toroslar’a Tanrı Assur’un Krallığı / The Assyrians Kingdom of the God of Assur from Tigris to Taurus
  8. Hellenistik ve Roma Dönemlerinde Anadolu – Krallar, İmparatorlar ve Kent Devletleri / Hellenistic and Roman Anatolia Kings, Emperors, City States
  9. Karialılar: Denizcilerden Kent Kuruculara/ The Carians: From Seafarers to City Builders
  10. Bizans Dönemi’nde Anadolu / Anatolia in The Byzantine Period
  11. İonialılar: Ege Kıyılarının Bilge Sakinleri / Ionians: The Sages of the Aegean Shore
Editör: TE Bilisim