BTÜ Konuşmaları'na katılan ünlü psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan, yapay zekânın insan psikolojisi ve aile yapısı üzerindeki etkilerini anlatarak dijital bağımlılığın küresel bir tehdide dönüştüğünü söyledi. 'Yapay zekâ bilinçli bir varlık değil, yanlış kullanılırsa özellikle gençler için büyük tehlike' dedi.
BURSA (İGFA) - Bursa Teknik Üniversitesi tarafından düzenlenen BTÜ Konuşmaları'nın bu haftaki konuğu, Üsküdar Üniversitesi Kurucu Rektörü ve Psikiyatrist Prof. Dr. Nevzat Tarhan oldu. Mimar Sinan Yerleşkesi Turkuaz Salon'daki programa BTÜ Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar, Yıldırım Kaymakamı Metin Esen, akademisyenler ve çok sayıda öğrenci katıldı.
Prof. Dr. Gazanfer Anlı'nın moderatörlüğünde gerçekleşen 'Yapay Zekâ, Sosyal Medya ve Bağımlılık Döngüsü' başlıklı etkinlikte Tarhan, yapay zekâ psikolojisi, dijital bağımlılık, kültürel dönüşüm ve aile yapısının geleceği üzerine önemli değerlendirmelerde bulundu.
Yapay zekânın insanlık tarihinde büyük bir kırılma yarattığını belirten Tarhan, 'Matbaanın bulunması nasıl tarihi değiştirdiyse, yapay zekâ da benzer bir dönüşüm yaratacak' dedi. Ancak teknolojinin bilinçli kullanılmaması hâlinde risklerin büyüdüğünü vurgulayan Tarhan, yapay zekânın bir 'bilinç' taşımadığının altını çizdi: 'İnsandan çok şey biliyor olabilir ama insan olamaz. Ona ebeveyn gibi davranırsanız sizi yönetir; liderlik sizde olursa size hizmet eder.'
Yanlış kullanımın özellikle ruhsal kırılganlık yaşayan kişilerde psikoza yol açabileceğini belirten Tarhan, yapay zekâya sorgulamadan bağlanan bireylerin risk altında olduğunu söyledi: 'Kullanım bilinci şart.'
ERGENLİK ÖNCESİ DİKKAT UYARISI
Tarhan, bilinç gelişimi tamamlanmamış çocukların yapay zekâya aşırı bağlandığında halüsinasyon benzeri etkiler yaşayabildiğini ifade ederek, 'Özellikle 13 yaş öncesi ekran maruziyeti sınırlandırılmalı. Aileler mutlaka denetim sağlamalı. Haftada bir gün ailecek dijital detoks yapılmalı' önerisinde bulundu.
Dijital bağımlılığın madde ve kumar bağımlılığıyla aynı beyin mekanizmasını tetiklediğini belirten Tarhan, dopamin merkezli haz arayışının bireyleri yalnızlaştırdığını söyledi:
'Hazcılık arttıkça yaşam amacı zayıflıyor; bencillik, mutsuzluk ve aile yapısında bozulma artıyor. Dünya genelinde ilk beş yıldaki boşanma oranları yükseliyor, tek ebeveynli aile sayısı artıyor. Bu tablo küresel bir tehdit.'
Toplumları zayıflatmanın kültürel ve psikolojik müdahalelerle başladığını söyleyen Tarhan, 'Zihinsel dönüşüm olmadan sosyal dönüşüm olmaz. Aile yapımıza sahip çıkmalıyız' dedi.
'YAPAY ZEKÂ TERAPİST OLAMAZ'
Yapay zekâ destekli terapi tartışmalarına da değinen Tarhan, 'Terapinin özü bilgi değil, kişinin ihtiyacı olan doğru bilgiyi seçmektir. Yapay zekâ bilinçli bir varlık olmadığı için teşhis koyamaz, muayene edemez. Terapist olamaz ama terapiste yardımcı bir araç olabilir' ifadelerini kullandı.
Program, öğrencilerin sorularının ardından BTÜ Rektörü Prof. Dr. Naci Çağlar'ın Tarhan'a teşekkür plaketi takdim etmesi ve toplu fotoğraf çekimiyle sona erdi.
